Atjeh jas Marine?

[Marineman]

We kennen allemaal wel de zogenaamde Atjeh jas van de Marine waarvan wordt gezegd dat deze Atjeh jas werd genoemd omdat deze leek op een jasje dat destijds rond 1880 in Atjeh door de KNIL militairen werd gedragen. Maar nu is KNIL mijn metier niet maar kan geen enkel jasje van het KNIL vinden die er in de verste verte op lijkt. Wie wel?

[Paul Joosten]

Waarop baseer je dat verhaal Fred? In mijn 38 jaar actieve dienst heb ik dat nooit gehoord. Geen enkele verklaring trouwens...

[Marineman]

Kweet niet beter dan dat deze jas bij de marine Atjeh jas word genoemd. Informeel dan. Kijk ook maar eens op DF bij de woordenlijst. Daar zie je het ook staan.

[Paul Joosten]

Klopt als een zwerende vinger Fred, maar wat mij zowel formeel als informeel volslagen onbekend is, is waaròm dat jasje (en bij uitbreiding de hele bijbehorende tenues 'daags blauw' en 'zondags tenue') zo genoemd wordt. Ruim een eeuw geleden werd in en rond Atjeh, ook door de KM, flink gevochten met de inlanders. Is dit tenue toen ontstaan? Misschien ligt daar wel een link? Er is ook een grote loods te Den Helder, vroeger in gebruik bij de KM, die die naam draagt, die ook ruim een eeuw oud is meen ik.

[Marineman]

Ja...Dat weet ik dus ook niet, en behoort misschien thuis in de rubriek broodje aap. Vandaar dus ook mijn vraag.

[Ed van Engeland]

Bij mijn weten is in de 19de eeuw de Atjeh jas dezelfde als de Jas Toetoep, met staande of liggende kraag, van linnen of katoen (blauw gekleurd met indigo) en gesloten met een enkele rij van 4 of 5 afneembare knopen. Ook de Royal Navy kende een dergelijk kledingstuk dat in de tropen werd gedragen (zie foto). De jasjes vielen op door hun zakkerig voorkomen, ze oogden niet erg militair maar waren blijkbaar wel comfortabel. Het alternatief destijds was de lange wollen jas, die bijna tot de knie reikte (waarvan overigens ook uitvoeringen in linnen bekend zijn). Dit Atjeh jasje was niet officieel en werd voor eigen rekening aangeschaft bij de lokale (veelal Chinese) kleermakers in de Oost.
De Atjeh loods aan het Nieuwe Diep heet zo, omdat vandaar destijds de lijnschepen naar Indië vertrokken. Deze schepen deden Kota Radja op Atjeh aan als eerste haven alvorens door te varen naar Batavia.

[Marineman]

Hu. De jas toetoep is er alleen maar in staande gesloten kraag. Dat geeft de naam ook al aan. Toetoep is hooggesloten in het Maleis.

[Het Fortje]

Ed, een fraaie foto, bedankt (Met het risico door een broodje Fred op m'n vingers getikt te worden ).

[Marineman]

kleinspul,

Hier wordt ik,dus ontzettend blij ende vrolijk van.

Bedankt voor het plaatsen

[Ed van Engeland]

Hoogst nuttig Klein Spul, dank U zeer!

[Marineman]

Overigens denk ik dat wij de witte jas van de Marine die pas in 1900 is ingevoerd niet moeten verwarren met de korte jas die voor officieren in 1889 is ingevoerd.

[Marineman]

Een zoektocht wil nog wel eens iets opleveren!

[Paul Joosten]

Interessant, wat is de bron van dit verhaal?

[Marineman]

Alle hens 74 -2